NGƯỜI BỆNH UNG THƯ ĂN GÌ LÀ TỐT NHẤT. VAI TRÒ DINH DƯỠNG TRONG ĐIỀU TRỊ UNG THƯ

Ung thư là một căn bệnh gây nhiều lo lắng cho người bệnh và gia đình, đặc biệt khi đề cập đến chế độ dinh dưỡng. Ăn uống đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe. Chế độ ăn cho người mắc ung thư cần phải cân bằng, cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết nhằm giúp cơ thể chống lại bệnh tật, duy trì năng lượng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những thực phẩm tốt nhất cho người bệnh ung thư, những lợi ích mà chúng mang lại, và cách chế biến sao cho đảm bảo an toàn và hiệu quả.

1. Vai trò của dinh dưỡng trong điều trị ung thư

Khi mắc bệnh ung thư, cơ thể người bệnh thường suy yếu và dễ bị tổn thương bởi những tác động tiêu cực từ cả bản thân khối u và phương pháp điều trị như hóa trị, xạ trị. Những phương pháp này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như buồn nôn, mệt mỏi, mất cảm giác thèm ăn, khó tiêu hóa, và giảm cân đột ngột. Do đó, một chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh:

• Duy trì và phục hồi sức mạnh cơ bắp.
• Cải thiện hệ miễn dịch, giúp cơ thể có sức chống chọi với bệnh tật.
• Hỗ trợ chức năng tiêu hóa, giảm tác dụng phụ của các phương pháp điều trị.
• Cung cấp năng lượng để giúp người bệnh duy trì hoạt động hàng ngày.

Việc lựa chọn thực phẩm thích hợp là rất quan trọng để người bệnh ung thư có thể duy trì tình trạng sức khỏe tốt nhất trong quá trình điều trị.

2. Những loại thực phẩm tốt nhất cho người bệnh ung thư

2.1. Trái cây và rau củ tươi

Rau củ và trái cây tươi là nguồn cung cấp chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa – những chất cần thiết để hỗ trợ hệ miễn dịch và tăng cường khả năng chống lại các tế bào ung thư. Một số loại rau củ và trái cây tốt cho người bệnh ung thư bao gồm:

• Rau xanh: Các loại rau như cải bó xôi, cải xoăn, bông cải xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa, chất xơ và vitamin C. Các hợp chất có trong rau xanh như glucosinolate và sulforaphane được cho là có khả năng ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư.

• Trái cây họ cam quýt: Cam, quýt, bưởi, chanh chứa nhiều vitamin C, giúp tăng cường sức đề kháng và bảo vệ tế bào khỏi sự tổn hại do các gốc tự do gây ra. Ngoài ra, flavonoid trong các loại trái cây này còn có tác dụng kháng viêm, giảm nguy cơ phát triển của ung thư.

• Các loại quả mọng: Dâu tây, việt quất, quả mâm xôi giàu chất chống oxy hóa và anthocyanin, giúp bảo vệ tế bào và ngăn chặn sự phân chia không kiểm soát của tế bào ung thư.

2.2. Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, lúa mạch, yến mạch, và quinoa cung cấp một lượng lớn chất xơ, vitamin B, và khoáng chất cần thiết. Chất xơ trong ngũ cốc nguyên hạt giúp cải thiện tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón – một vấn đề thường gặp ở bệnh nhân ung thư. Bên cạnh đó, việc tiêu thụ ngũ cốc nguyên hạt còn giúp kiểm soát lượng đường trong máu và hỗ trợ quá trình hồi phục sau điều trị.

2.3. Thực phẩm giàu protein

Protein là một thành phần thiết yếu giúp phục hồi các mô và duy trì khối lượng cơ bắp. Người bệnh ung thư thường gặp khó khăn trong việc tiêu thụ đủ protein, đặc biệt khi họ gặp các vấn đề về ăn uống hoặc tiêu hóa. Một số nguồn protein tốt cho người bệnh ung thư bao gồm:

• Thịt trắng: Thịt gà, cá và hải sản là những nguồn protein ít béo, dễ tiêu hóa và giàu axit béo omega-3. Cá hồi, cá thu, cá ngừ chứa nhiều omega-3, giúp giảm viêm và hỗ trợ chức năng tim mạch, đặc biệt là trong quá trình điều trị ung thư.

• Trứng: Trứng là nguồn cung cấp protein hoàn chỉnh và dễ chế biến. Người bệnh ung thư có thể tiêu thụ trứng luộc, chiên nhẹ hoặc hấp để bổ sung dinh dưỡng mà không gây áp lực cho hệ tiêu hóa.

• Các loại hạt và đậu: Đậu xanh, đậu lăng, đậu đen, hạnh nhân, hạt chia là những nguồn cung cấp protein thực vật dồi dào, đồng thời chứa nhiều chất xơ và chất béo tốt cho tim mạch. 

2.4. Thực phẩm giàu chất béo lành mạnh

Không phải tất cả các chất béo đều có hại. Người bệnh ung thư nên tiêu thụ các loại chất béo không bão hòa từ thực phẩm như dầu ô liu, quả bơ, hạt lanh, và các loại hạt. Chúng cung cấp năng lượng, hỗ trợ hấp thụ các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, D, E, K và giúp duy trì sức khỏe toàn diện.

• Dầu ô liu: Dầu ô liu nguyên chất chứa nhiều chất chống oxy hóa và chất béo không bão hòa đơn, giúp bảo vệ tim mạch và giảm viêm.

• Quả bơ: Là nguồn cung cấp vitamin E, chất béo lành mạnh, và kali – giúp hỗ trợ tim mạch và cải thiện hệ tiêu hóa.

2.5. Sữa và sản phẩm từ sữa

Sữa và các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai là những nguồn giàu canxi, vitamin D, và protein. Tuy nhiên, người bệnh nên lựa chọn các sản phẩm sữa ít béo hoặc không béo để tránh tăng cân không mong muốn.

• Sữa chua: Sữa chua không đường chứa men vi sinh giúp cải thiện hệ tiêu hóa và tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch. Các loại men vi sinh này có thể giảm nguy cơ nhiễm trùng và các vấn đề về tiêu hóa trong quá trình điều trị.

3. Những lưu ý khi chuẩn bị bữa ăn cho người bệnh ung thư

3.1. Tránh thực phẩm chế biến sẵn

Các loại thực phẩm chế biến sẵn như đồ ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp, hoặc chứa nhiều đường, muối và chất bảo quản có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và gây áp lực lên hệ tiêu hóa. Những thực phẩm này thường chứa ít giá trị dinh dưỡng và có thể gây hại cho sức khỏe của người bệnh ung thư.

3.2. Chế biến thực phẩm an toàn

Người bệnh ung thư cần được đảm bảo tiêu thụ thực phẩm được chế biến sạch sẽ và an toàn để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn. Các phương pháp nấu ăn nhẹ nhàng như hấp, luộc, nướng nhẹ hoặc chiên với ít dầu là lựa chọn tốt nhất để giữ lại chất dinh dưỡng. 

3.3. Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày

Do người bệnh ung thư thường khó tiêu hóa và cảm thấy mệt mỏi, việc chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày sẽ giúp họ dễ dàng tiêu thụ thức ăn và hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Điều này cũng giúp ngăn ngừa cảm giác buồn nôn và mệt mỏi sau khi ăn. 

4. Thực phẩm cần tránh

Bên cạnh những thực phẩm nên tiêu thụ, người bệnh ung thư cũng cần tránh một số thực phẩm có thể gây hại hoặc làm tình trạng sức khỏe xấu đi:

• Thực phẩm chứa nhiều đường: Đường có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và gây ảnh hưởng xấu đến hệ miễn dịch. Các loại bánh kẹo, nước ngọt có ga nên được hạn chế tối đa.

• Thịt đỏ và thịt chế biến: Thịt bò, thịt lợn, xúc xích, giăm bông có chứa nhiều chất béo bão hòa và nitrit, có thể làm tăng nguy cơ ung thư và làm nặng thêm tình trạng bệnh.

• Rượu và thuốc lá: Rượu và thuốc lá là những yếu tố gây ung thư đã được chứng minh, và người bệnh nên tránh hoàn toàn để không làm tăng nguy cơ tái phát ung thư hoặc gây biến chứng trong quá trình điều trị.

Kết luận

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng không chỉ trong việc duy trì sức khỏe cho người bệnh ung thư mà còn hỗ trợ quá trình điều trị và phục hồi. Chọn lựa thực phẩm giàu dinh dưỡng, bổ sung đủ vitamin, khoáng chất và chất xơ có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và tăng cường sức khỏe tổng thể. Điều quan trọng là người bệnh nên có kế hoạch ăn uống khoa học, kết hợp với chế độ điều trị